Uit een studie van Wageningen University & Research blijkt dat kunstmatige riffen kabeljauw aantrekken en dat die er veel tijd doorbrengt. Deze bevindingen zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Royal Society Open Science. De studie biedt belangrijke inzichten in de vraag of soorten kunnen profiteren van de herintroductie van hard substraat in windmolenparken in de Noordzee.
In 2020 zijn vier kunstmatige riffen geïnstalleerd in windpark Borssele 1&2. De riffen bestaan uit 45 betonnen buizen van verschillende grootte. Meer dan zestig kabeljauwen werden bij de riffen gevangen en voorzien van akoestische zenders. Daarnaast werden er zestien ontvangers geïnstalleerd rond de kunstmatige riffen om de gezenderde kabeljauwen te 'horen' en op te volgen. Gegevens van de zenders gaven gedetailleerde inzichten in de beweging en het gedrag van de gezenderde kabeljauw.
De resultaten tonen aan dat de meeste vissen lange tijd in de buurt van de riffen bleven. De onderzoekers zagen ook dat de kabeljauw veel tijd schuilde in en rond de betonnen pijpen. Dit wekt de indruk dat deze structuren een belangrijke rol spelen als foerageergebied en schuilplaats.
Kunstmatige riffen aantrekkelijker dan conventionele erosiebescherming
Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten over natuur inclusief bouwen in windparken en het creëren van geschikt leefgebied voor Noordzeesoorten. De kunstmatige riffen waren aantrekkelijker voor kabeljauw dan de stenen rond de monopalen. De kabeljauwpijpen bieden namelijk veel grotere openingen, wat beschutting biedt aan kabeljauw. Twee van de vier kunstmatige riffen werden geïnstalleerd op een laag stenen en twee direct op de zanderige zeebodem. Kabeljauw werd door beide ontwerpen in gelijke mate aangetrokken.
Terugkeer van riffen: een manier om bij te dragen aan het herstel van de Noordzeesoorten?
Windmolenparken kunnen tijdens de bouw en exploitatie een negatieve invloed hebben op het zeeleven, bijvoorbeeld door onderwatergeluid, elektromagnetische velden en aantasting van habitats. Volgens Benoît Bergès, hoofdonderzoeker en mariene bioloog bij Wageningen Marine Research, is er echter potentie voor een positieve bijdrage door het creëren van geschikte leefgebieden. “Ik kijk er echt naar uit om de beschikbaarheid van voedsel en het energieverbruik van vissen rond kunstmatige riffen verder te onderzoeken en om te bepalen of deze rifstructuren ook daadwerkelijk leiden tot een verhoogde voortplanting van vissen en uiteindelijk ten goede komen aan de vispopulatie.”
Het windpark Borssele 1&2
Na de bouw van het windpark Borssele 1&2 in 2020 werden vier kunstmatige riffen geïnstalleerd rond een enkele monopaal binnen het windpark. Na deze plaatsing voerden Ørsted en Wageningen University & Research in 2021 en 2022 een monitoringprogramma uit op Atlantische kabeljauw om het gebruik van de kunstmatige riffen en het gedrag van de dieren eromheen te bestuderen.
